Sýkingar

Börn

Amoxicillin mixt 50-80mg/kg/dag skipt í 2-3 skammta í 5 daga eða phenoxymethylpencillin 75 mg/kg/dag skipt í 3 skammta í 5 daga við vægari einkennum.

Þekkt penicillinofnæmi: 

Azithromycin 10 mg/kg í fyrsta skammt og síðan 5mg/kg á dag í samtals 3 daga eða ef ekki saga um alvarlegt ofnæmi cefalexin 50mg/kg/dag skipt í 3 skammta í 5 daga.

Við eyrnabólgu sem svarar ekki meðferð eða greinist aftur innan mánaðar er ráðlagt að velja háskammta amoxicillin hafi það ekki verið gert upphaflega eða amoxicillin/clavulansýru (25/3,6mg/kg/dag—45/6,4 mg/kg/dag skipt í 2 skammta. Hámarksskammtur 70/10mg/kg/dag skipt í 2 skammta en eingöngu 2ja ára  og eldri 

Amoxicillin 1g x3 eða phenoxymethylpenicillin 1g x3 á dag í 5 daga

Þekkt penicillinofnæmi:

Azithromycin 500mg x1 á dag í 3 daga eða doxycyclin 200mg fyrsta daginn og síðan 100mg x1 á dag í 7 daga. 

Endurtekin sýking = ný bráð miðeyrnabólga innan mánaðar frá því að einkenni hurfu.

Árangurslaus meðferð = óbreytt eða að bráð miðeyrnabólga versnar eða blossar upp aftur, þrátt fyrir a.m.k. þriggja sólarhringa sýklalyfjameðferð. Almennt hefur ræktun úr nefkoki lítið gildi, en gæti þó gagnast ef grunur er um fjölónæma pneumókokka. Ef til vill ræktun frá miðeyra hafi komið gat á hljóðhimnu.

 

Endurtekin bráð miðeyrnabólga

Að minnsta kosti 3 tilfelli bráðrar miðeyrnabólgu á 6 mánaða tímabili, eða minnst 4 tilfelli á einu ári. Ef liðnir eru a.m.k. 6 mánuðir frá síðustu eyrnabólgu telst ný eyrnabólga vera tilfallandi.

 

Meðferð

Börnum með endurtekna bráða miðeyrnabólgu skal vísa til háls-, nef- og eyrnalæknis eða sérfræðings í smitsjúkdómum eða ónæmisfræði barna. Ný tilvik skal meðhöndla með amoxicillini x 3 í 10 daga.

Meðferð votrar „röreyrnabólgu“

Byrja á eyrnadropum (Hydrocortison m.Terram.) í 5–7 daga (2–3 dropar, 2–3svar á dag) ef sjúklingur er að öðru leyti einkennalaus.

  

Sjá nánari leiðbeiningar

Sýklameðferð fullorðinna

Amoxicillin 1g x3 eða phenoxymethylpenicillin 1g x3 á dag í við vægari einkennum í 7 daga

Þekkt penicillinofnæmi:

Doxycyclin 200mg fyrsta daginn og síðan 100mg x1 á dag í 7 daga. 

Skútabólga hjá börnum

Börn fá yfirleitt efri öndunarfærasýkingu (kvef) 6–8 sinnum á ári. Börn geta verið með mislitan hor, jafnvel lengi, án þess að þarfnast sýklalyfjameðferðar. Sýklalyf gagnast ekki börnum með fylgikvillalausa skútabólgu. Gáið að aðskotahlut sé barn með stöðugt graftarkennt nefrennsli frá annarri nösinni.

Sjá nánari leiðbeiningar

Sýklalyfjameðferð

Fullorðnir:

Phenoxymethylpenicillin 1g x3 á dag í 10 daga

(til greina kemur að meðhöndla með Phenoxymethylpenicillin 0,8g x4 á dag í 5 daga hjá einstaklingum sem ekki eru ónæmisbældir)

Börn:

 Phenoxymethylpenicillin 40mg/kg/dag skipt í 3 skammta á dag

(til greina kemur að meðhöndla með Phenoxymethylpenicillin 50mg/kg/dag skipt í 4 skammta á dag hjá börnum 6 ára og eldri sem ekki eru ónæmisbæld).

Fullorðnir

Bráð berkjubólga

Sýklalyf gagnast yfirleitt ekki þar sem oftast er um veirusýkingu að ræða. Gott að láta sjúkling fá skriflegar upplýsingar um eðlilega sjúkdómsframvindu, ef þær eru fyrir hendi.

Lungnabólga

Amoxicillin 1g x3 á dag í 7 daga 
Þekkt ofnæmi fyrir penicillin eða grunur um ódæmigerða (atypiska) lungnabólgu: 
Doxycyclin 200 mg fyrsta daginn og síðan 100mg x1 á dag, chlarithromycin 500mg x2 á dag í 10 daga eða azithromycin 500mg x 1 á dag í 3 daga

Óviss sýking í neðri öndunarfærum

Þegar klínísk birtingarmynd er óljós, t.a.m. hósti, hiti og tilfinning fyrir öndunarerfiðleikum ásamt vissum almennum einkennum, getur CRP gefið vísbendingu, en það verður að meta með tilliti til sjúkdómslengdar.

• CRP >100 mg/l + klíník bendir til lungnabólgu, hugleiðið sýklalyf
• CRP <20 mg/l eftir >sólarhring (24 klst) útilokar lungnabólgu sterklega, engin sýklalyf
• Einkenni > 1 vika + CRP >50 bendir til lungnabólgu, hugleiðið sýklalyf
• Íhugið lungnamynd 

Börn

Bráð berkjubólga

Sýklalyf gagnast ekki þar sem oftast er um veirusýkingar að ræða. Leggið til endurkomu fyrir barnið ef almenn einkenni versna, vaxandi öndunarerfiðleikar eða það á erfiðara með að drekka. Gefið berkjuvíkkandi ef það er með teppu. 

Lungnabólga

Amoxicillin  50-80mg/kg/dag skipt í 3 skammta á dag í 5-10 daga

Þekkt ofnæmi fyrir penicillin eða grunur um ódæmigerða (atypiska) lungnabólgu:

Azitromycin 10 mg/kg í fyrsta skammt síðan 5mg/kg á dag, einn skammtur á dag í samtals 3-6 daga. (ekki skráð fyrir yngri en 1 árs)

Óviss sýking í neðri öndunarfærum

Hjá börnum með nokkuð almenn einkenni og hita, þreytt en ekki sljó og með dálítið örari öndun en ekki hraðöndun, getur CRP gefið vísbendingu, en það verður að meta með tilliti til sjúkdómslengdar.

CRP >80 + klíník bendir til lungnabólgu, hugleiðið sýklalyf.

CRP <10 eftir >sólarhring (24 klst) útilokar lungnabólgu sterklega, engin sýklalyf.

Meðferð ef enn er óvissa

Í fyrstu, bíða og sjá, og til vara að senda lyfseðil í “Gáttina” sem sjúklingur gæti leyst út. Vera í sambandi í síma eða fá sjúkling á stofu.

 

Sjá nánari leiðbeiningar

Fyrsta val: 
Nitrofurantoin 50mg x3 á dag í 5 daga (ath GFR<45 er frábending), 

Pivmecilinam 200mg x3 á dag í 5 daga

Pivmecilinam 400mg x2 á dag í 3 daga (ekki fyrir konur eftir tíðahvörf)

Annað val:

Trimetoprim 160mg x2 á dag í 3 daga

Þar sem næmispróf liggur ekki fyrir er mælt með gentamycin iv í bið eftir næmisprófi.

Í vægari eða vafatilfellum í bið eftir næmisprófi:

Trimetoprim/sulfamethoxazol 160/800mg x2 á dag í 10 daga.

Ciprofloxacin 500mg x 2 á dag í 7 daga

Neðri þvagfærasýking hjá börnum 2ja ára og eldri (neðri þvagfærasýking hjá börnum yngri en 2ja ára er sjaldgæf og ætti að meðhöndla eins og efri þvagfærasýkingu)

Cefalexin 50mg/kg/dag skipt í 3 skammta

Pivmecilinmam 200mg x 3 á dag (yfir 30 kg að þyngd)

Nitrofurantoin 3mg/kg/dag skipt í 2 skammta.

Hrúðurgeit

Fucidin krem/smyrsl x2-3 á dag í 7 daga

Sýklalyf til inntöku ef ófullnægjandi svörun er við staðbundinni meðferð eða mjög útbreidd sýking:

Fullorðnir

Dicloxacillin 1g x3 á dag í 7 daga

Þekkt penicillinofnæmi:

Clindamycin 300mg x3 á dag í 7 daga

Börn

cefalexin 25-50mg/kg/dag í þremur skömmtum í 7 daga

Þekkt penicillinofnæmi:

Clindamycin 15mg/kg/dag í þremur skömmtum í 7 daga. 

 

Heimakoma (Erysipelas)

Sýklalyfjameðferð fullorðinna

Phenoxymethylpenicillin 1g x3 á dag (2 g x3 ef sjúklingur er yfir 90kg) í 10-14 daga

Þekkt penicillinofnæmi:

Clindamycin 300mg x4 á dag í 10-14 daga

 

Húðbeðsbólga (cellulitis)

Dicloxacillin 1g x4 á dag

Þekkt penicillinofnæmi:

Clindamycin 300mg x4 á dag

Sárasýking

Fullorðnir

Dicloxacillin 1g x3 á dag í 7 daga

Þekkt penicillinofnæmi:

Clindamycin 150-300mg x3 á dag í 7 daga 

Börn

Cefalexin 25-50mg/kg/dag skipt í 3 skammta

Þekkt penicillin ofnæmi:

Clindamycin 15mg/kg/dag skipt í skammta

Sýkt fótasár

Fenoxymethylpenicillin 1g x3 eða dicloxacillin 1g x3 á dag í 10 daga

Þekkt penicillinofnæmi:

Clindamycin 150-300mg x3 á dag í 10 daga

 

sjá nánari leiðbeiningar

Sýkingar í kattar- og hundsbiti

Fullorðnir

Amoxicillin/clavulansýra 875/125mg x3 á dag í 10 daga

Börn

Amoxicillin/clavulansýra 60mg/15mg/kg/dag skipt í 3 skammta á dag í 10 daga

 

Flökkuroði

Greining flökkuroða án fylgikvilla er klínísk. Blóðpróf gagnast ekkert við greininguna

Fullorðnir

Phenoxymethylpenicillin 1 g x 3 á dag í 10 daga

Þekkt penicillinofnæmi:

Doxycyclin 100 mg x 2 á dag í 10 daga

Börn

Phenoxymethylpenicillin 25 mg/kg x 3 á dag í 10 daga
Þekkt penicillinofnæmi:

Eldri en átta ára: doxycyclin 4 mg/kg/ x1 á dag í 10 daga 

Azitromýcin 10 mg/kg x 1 fyrsta daginn og svo 5 mg/kg x 1 næstu 4 daga. 

 

 

sjá nánari leiðbeiningar