Sjúkraþjálfari - Hvatning til hreyfingar og eftirfylgd

Hreyfing er mikilvægur hluti af meðferð við mörgum algengum sjúkdómum svo sem sykursýki, háþrýstingi, þunglyndi, kvíða, verkjum, ofþyngd eða öðrum lífsstílstengdum vandamálum.

Telji læknar eða aðrir heilbrigðisstarfsmenn að hreyfing ætti að vera hluti af meðferð við þínum sjúkdómi er þér vísað til sjúkraþjálfara með aðsetur á heilsugæslunni þinni. Þú getur einnig haft frumkvæði að því að óska eftir tilvísun á hreyfiseðil.

Ávísun í hreyfiseðill felur í sér einnar klukkustundar viðtalstíma hjá sjúkraþjálfara þar sem farið er í gegnum heilsufarssögu, sjúkdómseinkenni og hreyfivenjur. Sett eru upp markmið og hreyfiáætlun út frá þinni getu að teknu tilliti til ákveðinna heilsufarsmælinga, sjúkdóma og heilsuvanda. Út frá þessu færðu ráðleggingar um tegund hreyfingar, magn, ákefð og tímalengd.

Þú skráir hreyfingu þína rafrænt eða símleiðis og færð hvatningu og aðhald með tölvupóstum eða símtölum. Á þriggja mánaða fresti fær læknir / heilbrigðisstarfsmaður greinargerð frá sjúkraþjálfaraþar sem mat er lagt á framvindu og árangur meðferðarinnar. Meðferð getur varað í eitt ár allt eftir óskum þínum og er þér að kostnaðarlausu að undanskildu viðtalinu þar sem greitt er komugjald.

 

Sjúkdómur Rannsóknir sýnaRáðlögð þjálfun
  tíðni/ákefð/tímalengd
 Hvað gerist Til umhugsunar
Sykursýki I (E10)Engar sannanir fyrir því að
  hreyfing minnki líkur á því
  að fá DM-1
  Til að ná sem bestum árangri
  í blóðsykurstjórnun ættu ekki að líða meira en 2 dagar á milli æfinga.
Loftháð þjálfun bætir blóðsykurstjórn (HbA1c)
 
Loftháð þjálfun
Miðlungs ákefð (12-13 á Borg); lágmark 150 mín, 3-7x í viku (20-50 mín) 


  eða

Mikil ákefð (13-16 á Borg); lágmark 75 mín 3-5x í viku (15-25 mín)
    eða

Blanda miðlungs og mikilli ákefð; í lágmark 90 mín á viku (30mín 3x í viku)

  Styrktarþjálfun

Ekki til neinar rannsóknir sem sanna virkni þess konar þjálfunar

 
DM 1: hreyfingin eykur
  insúlínnæmi, eykur flæði
  glúkósa til vöðva með
   því að styrkja endoþel
   æðanna, háþrýstingur minnkar, vinstri
   ventricular fyllist betur, bólga minnkar.
Vegna aukinnar hættu á blóðsykurslækkun
í kjölfar þjálfunar gæti þurft að draga úr
insúlíngjöf fyrir æfingar og passa upp á rétta
  kolvetnainntöku fyrir og eftir æfingar. 

Þarf að mæla reglulega blóðsykurinn þegar
  farið er af stað í þjálfun. 


Hypoglycemia gæti
  komið fram ef einstaklingar eru að nota insúlín. Autonomic neuropathia gæti verið til staðar,
  þess vegna gott að notast við Borg í stað þess að mæla púls. Bíða með hreyfingu ef sykur er >17 mmól eða <7 mmól.


Sykursýki II (E11)Þjálfun eykur insúlínnæmi líkamans.
  Áhrifin haldast áfram í 16 tíma en eru alveg farin úr líkamanum eftir 48 tíma. Þess vegna er mikilvægt að ekki líði of langt á milli þjálfunardaga.
 

Þolþjálfun af miðlungs ákefð
  3-7x/viku
 12-13 Borg
 Í a.m.k. 20-50 mín

Þolþjálfun af mikilli ákefð
  3-5x/viku
  14-17 á Borg
  Í a.m.k. 15-25 mín

Styrktarþjálfun
  2-3x/viku
  8-10 æfingar
  8-12 endurtekningar
 
Regluleg þjálfun eykur insúlínnæmi, sem þýðir
  að insúlínstýrð glúkósaupptaka er auðvelduð.
Til að ná sem bestri blóðsykurstýringu er mælt með að það líði ekki meira en tveir dagar milli þjálfunar. Sambland af þolþjálfun og styrktarþjálfun gefur bestan árangur.
  Áhrif þjálfunar á HbA1c eru vel sambærileg við áhrif lyfja sem gefin eru við sykursýki II