BJARGRÁÐ Á BIÐTÍMA
ALVARLEGUR EÐA BRÁÐUR VANDI
- Í neyð skal hringja í 112
- Hægt er að leita til heilsugæslu á opnunartíma en hér má finna næstu heilsugæslustöð.
- 1717 - Hjálparsími og netspjall Rauða krossins: Hægt er að benda skjólstæðingum á hjálparsíma og netspjall Rauða krossins sem hægt er að hafa samband við hvenær sólarhrings sem er og er þjónustan öllum opin. Þar er veittur stuðningur og áheyrn fyrir fólk sem vill ræða við hlutlausan aðila, t.d. vegna vanlíðanar, vandamála eða einmanaleika (www.1717.is).
ÞJÓNUSTA FYRIR BÖRN OG UNGMENNI:
Netspjall: Ef þú vilt ekki tala við einhvern í síma geturðu haft samband í gegnum netspjall.
Heilsugæsla
- Skólahjúkrunarfræðingar veita fræðslu í grunnskólum, meðal annars um geðheilsu og viðeigandi úrræði vegna tilfinningavanda.
- Á mörgum heilsugæslum eru starfandi sálfræðingar barna sem sinna mati og meðferð á vægum til miðlungsalvarlegum algengum tilfinningavanda: Kvíða, þunglyndi og áfallastreituröskun. Á sumum heilsugæslustöðvum er veitt ráðgjöf vegna vægs hegðunarvanda. Hér má finna næstu heilsugæslustöð
- Geðheilsumiðstöð barna veitir 2.stigs heilbrigðisþjónustu á landsvísu fyrir börn að 18 ára aldri. Miðstöðin sinnir greiningu, ráðgjöf og meðferð vegna geð- og þroskavanda barna og unglinga.
Framhaldsskólar
- Í mörgum framhaldsskólum stendur nemendum til boða sálfræðiþjónusta.
- Námsráðgjafar, félagsráðgjafar og skólahjúkrunarfræðingar í skólum sinna stundum viðtölum við börn sem vantar stuðning vegna geðvanda.
Þjónusta í sveitafélagi
- Félagsþjónusta sinnir ýmiskonar þjónustu við börn t.d. uppeldisráðgjöf (t.d. PMT) til foreldra, liðveislu, úthlutar stuðningsfjölskyldum en einnig með viðtölum við félagsráðgjafa, fjölskylduráðgjafa eða aðra starfsmenn félagsþjónustunnar. Málefni barna og fjölskyldna - Samband íslenskra sveitarfélaga
Sem dæmi í Reykjavík: Börn og fjölskyldur | Reykjavik
- Sálfræðingar á þjónustumiðstöðvum sinna greiningum og ráðgjöf barna á leik- og grunnskólaaldri (t.d. ADHD, námsörðugleikar o.fl.). Tilvísun er yfirleitt send frá skóla barnsins.
- Barnavernd. Sjá td. uppl. hér: Barnavernd | Reykjavik Öll geta sent nafnlausar tilkynningar til barnaverndar
Barna- og fjölskyldustofa
- Meginhlutverk stofnunarinnar er að veita og styðja við þjonustu í þágu barna og stuðla að gæðaþróun í samræmi við bestu þekkingu og reynslu á hverjum tíma. Barna-og fjölskyldustofa þjónar landinu öllu. Þjónusta í þágu farsældar barna | Barnaverndarstofa (bofs.is)
Félagasamtök
- Bergið Headspace er stuðnings- og ráðgjafasetur fyrir ungt fólk upp að 25 ára aldri. Markmið Bergsins er að bjóða upp á lágþröskuldaþjónustu með áherslu á stuðning, fræðslu og ráðgjöf. Um okkur og Bergið, stuðningssetur fyrir ung fólk - Bergið (bergid.is)
- Fjölskyldu - og sálgæsluþjónusta kirkjunnar er þjónusta við hjón, fólk í sambúð, fjölskyldur og einstaklinga. Fjölskylduþjónusta (kirkjan.is)
- Foreldrahús. Þar er boðið uppá víðtæka þjónustu fyrir alla fjölskylduna. https://www.foreldrahus.is/
- Ungmenni í neyslu. Í foreldrahúsi er boðið upp á námskeið og stuðningshópa fyrir foreldra og forráðamenn ungmenna í fikti og neyslu vímuefna.
- Foreldrasíminn – 581-1799 er neyðarsími fyrir foreldra og aðstandendur barna og ungmenna sem eiga í vanda vegna vímuefnaneyslu og annarra mála. Ráðgjöf er veitt alla daga og um helgar og nætur. Ráðgjafi hlustar og veitir stuðning til að ákveða næstu skref. Á skrifstofutíma: 511-6160
- Okkar heimur styður við börn sem eiga foreldri með geðröskun.
- Vefsíða með upplýsingum sem börn geta lesið sjálf.
- SAFT. Leiðbeiningar um netöryggi barna og ungmenna. Fræðsluefni fyrir börn og ungmenni og foreldra.
- Samtökin ´78.Ert þú á aldrinum 13-17 ára og ert hinsegin, í hinsegin pælingum, áhugasamur/söm/samt um hinsegin málefni eða hreinlega langar að koma í félagsmiðstöð þar sem öll eru velkomin? Þú þarft ekki að skilgreina þig, bara koma, mæta og hafa gaman Félagsmiðstöð - Samtökin '78 (samtokin78.is)
- Sálfræðiþjónusta SÁÁ fyrir börn á aldrinum 8-18 ára sem eiga foreldra eða nána aðstandendur með fíknivanda.
- Sjónarhóll: Foreldrar barna með ýmsar sérþarfir geta leitað til Sjónarhóls sem er ráðgjafamiðstöð fyrir foreldra barna með sérþarfir (www.sjonarholl.is).
- Trans Ísland er stuðnings- og baráttusamtök fyrir trans fólk á Íslandi. Forsíða - Trans Ísland (transisland.is)
Sjálfstætt starfandi sálfræðingar
- Sjálfstætt starfandi sálfræðingar, sjá Gagnagrunnur sálfræðinga – sal.is
SJÁLFSHJÁLPAREFNI og sértækir hlekkir:
Til eru margar góðar sjálfshjálparbækur og fræðsluefni sem getur gagnast börnum og foreldrum barna með tilfinninga- og hegðunarvanda.
Kvíði og annar tilfinningavandi
- Bækur:
- Hjálp fyrir kvíðin börn (https://www.forlagid.is/vara/hjalp-fyrir-kvidin-born/). Þessi gagnlega handbók er skrifuð af leiðandi sérfræðingum á sviði kvíðaraskana barna. Bókin getur hjálpað foreldrum og öðrum sem sinna börnum að skilja hvað veldur kvíða barnsins og að fylgja hagnýtum „skref-fyrir-skref“ leiðbeiningum til að hjálpa barninu að sigrast á kvíðanum.
- Ráð handa kvíðnum krökkum (https://www.forlagid.is/vara/rad-handa-kvidnum-kroekkum/) er bók byggð á hugrænni atferlismeðferð sem gagnast foreldrum og börnum sem glíma við kvíðavanda/eiga í erfiðleikum með að framkvæma eitthvað vegna ótta/hræðslu. Um er að ræða bæði lesbók og verkefnabók fyrir barnið. Höfundar bókarinnar eru þeir sömu og gerðu námskeiðið Klókir krakkar sem er kvíðanámskeið sem hefur verið keyrt víða um land og margir kannast við.
- Bókaflokkurinn; Hvað get ég gert.... (www.hvadgeteggert.is) inniheldur fjórar bækur (sem hafa verið þýddar á íslensku). Hver bók tekur fyrir mismunandi vandamál en til eru bækur sem miðast að reiði, kvíða/áhyggjum, neikvæðni og svefni. Bækurnar eru ætlaðar börnum og eru byggðar á aðferðum hugrænnar atferlismeðferðar.
- Bætt hugsun – Betri líðan (https://www.penninn.is/is/book/baett-hugsun-betri-lidan) er bók byggð á hugrænni atferlismeðferð en er ekki þróuð til nota með börnum með margvísleg sálfræðileg vandamál. Bókin inniheldur mikið af hagnýtum verkefnum sem hægt er að nota með börnum og ungmennum.
- Myndbönd sem byggja á aðferðum hugrænnar atferlismeðferðar
- Fræðslumyndband um Hugræna atferlismeðferð, ætlað unglingum. Fjallað um að skora á hugsanir.
- Þinn besti vinur (youtube.com) Youtube rás: „Vertu þinn besti vinur“.
- Fræðslumyndband um virkni - að gera hluti sem skipta okkur máli (virkniþjálfun) við depurð
- Fræðslumyndband um Hugræna atferlismeðferð, ætlað unglingum. Fjallað um að skora á hugsanir.
- Ef börn eiga í erfiðleikum með að slaka á getur verið gott að benda foreldrum þeirra á bókina Aladdín og töfrateppið og fleiri ævintýrahugleiðslur fyrir börn en í þeirri bók hefur þekktum ævintýrum verið breytt í slökunarhugleiðslur fyrir börn og sögurnar leiða mann í gegnum æfinguna.
- Á pólsku: bókin Uczuciometr inspektora kvokoolyla – bók um tilfinningar eftir Susana Isern (hægt að finna hana á Borgarbókasafninu)
ADHD
- Inni á heimasíðu ADHD samtakanna má finna bæklinga og annað fræðsluefni um ADHD, meðal annars upplýsingar um félagsfælnisögur, myndrænt skipulag, skynörvun og heyrnarhlífar.
- Þar er að finna vefverslun með bækur um adhd eins og bækurnar:
- Ferðalag í flughálku, unglingar og ADHD er bók ætluð foreldrum og kennurum unglinga með ADHD og ekki síst unglingum sem glíma við ADHD. Tilgangur bókarinnar er að reyna að svara algengustu spurningunum um ADHD.
- Hámarksárangur í námi með ADHD (les- og verkefnabók) eru bækur skrifaðar um nám og námstækni fyrir einstaklinga með ADHD.
- Lærðu að skipuleggja og gera áætlanir. Bók ætluð foreldrum til stuðnings við börn með adhd.
- Bækurnar Lærðu að hægja á og fylgjast með og Lærðu að láta þér líða vel og vera í jafnvægi eru skrifaðar fyrir börn, sú fyrri er sérstaklega ætluð börnum sem glíma við erfiðleika sem tengjast ADHD en sú seinni fyrir þá sem eiga erfitt með tilfinningastjórnun (sem er oft fylgifiskur ADHD) t.d. áhyggjur, hvatvísi, vanlíðan, lítið sjálfstraust og ónóga samskiptafærni.
- Á vefsvæði geðheilsumiðstöðvar barna er að finna hlekk á námskeið og ýmis ráð:
- Námskeið fyrir foreldra um uppeldi barna með ADHD Uppeldi barna með ADHD | Heilsugæslan (heilsugaeslan.is)
- Hagnýt ráð fyrir foreldra og kennara barna með ADHD og hegðunarvanda: Geðheilsumiðstöð barna | Heilsugæslan (heilsugaeslan.is)
Einhverfa og önnur þroskafrávik
- Inni á heimasíðu Greiningar- og ráðgjafastöðvar ríkisins (https://www.greining.is/is/fraedsla-og-namskeid/hagnytt-efni-1) er hægt að finna ýmislegt fræðsluefni og hagnýtt efni tengt einhverfurófi og ýmsum þroskafrávikum. Einnig er vert að benda á námskeiðsframboð GRR en á hverju misseri eru haldin fjölmörg hagnýt námskeið fyrir foreldra, kennara og aðra fagaðila.
- Vinasmiðjan: námskeið í samskiptafærni og tilfinningaþekkingu fyrir börn sem greinst hafa á einhverfurófi.
- Félagsfærninámskeið fyrir börn, unglinga og ungt fólk: PEERS (felagsfaerni.is)
Reiði
Sjálfshjálparbækur sem foreldrar og forráðamenn geta unnið með börnum sem verða oft reið eða lenda í vandræðum vegna reiði sem byggja á aðferðum hugrænnar atferlismeðferðar:
Sjálfsmynd
- Sjálfsstyrking, líkamsvirðing og margt fleira. https://sterkariutilifid.is/
Skilnaður og stjúptengsl
- Bók um skilnaði og stjúptengsl: Hver er í fjölskyldunni?
- Stjúptengsl | - Stjúptengsl (stjuptengsl.is)
Sorg
- Sorgarmiðstöðin. Sorg barna Sorgarmiðstöð (sorgarmidstod.is) Upplýsingar, ráð og lesefni. Ráðgjöf.
- Ljónshjarta. Að missa mömmu eða pabba: https://www.ljonshjarta.is
- Arnarvængir. Fyrir börn á aldrinum 10-17 ára sem hafa misst náinn ástvin. https://www.arnarvaengir.is/
Svefn
- Sjálfshjálparbókin Hvað get ég gert þegar erfitt er að sofna leiðir börn og foreldra í gegnum aðferðir hugrænnar atferlismeðferðar sem notaðar eru til að takast á við svefnvanda.
Tourette
- Inni á heimasíðu Tourette samtakanna (www.tourette.is/is/frodleikur-um-tourette/utgefnar-baekur) er hægt að finna fræðsluefni um tourette og ýmsar bækur tengdar tourette bæði fyrir börn, foreldra og kennara t.d. bækurnar; Af hverju ertu að þessu? og Tourette, hagnýtar leiðbeiningar fyrir kennara, foreldra og fagfólk. Einnig er þar hægt að finna bókina Órólfur sem er barnabók um áráttu- og þráhyggjuröskun (OCD).
Heimasíður og lesefni um ýmiskonar vanda:
- Heilsuvera er heimasíða á vegum landlæknisembættisins og heilsugæslunnar. Síðan er ennþá í þróun en inni á henni má finna ýmist efni í tengslum við geðvanda barna (https://www.heilsuvera.is)
- Uppeldisbókin https://www.forlagid.is/vara/uppeldisbokin/
- Heimasíða Barna- og unglingageðdeildarinnar (BUGL)
- Inni á heimasíðu Litlu kvíðameðferðarstöðvarinnar eru hlekkir inn á allskonar fræðslu- og sjálfshjálparefni t.d. í tengslum við núvitund/tilfinningastjórn/slökun, kvíða, lágt sjálfsmat, depurð, uppeldi, ADHD ofl.
- Umboðsmaður barna. Allt sem þú vildir vita | Spurt og svarað | Umboðsmaður Barna
- Senda tölvupóst: ub@barn.is Barnasíminn: 8005999, símtöl frá börnum eru gjaldfrjáls og njóta forgangs
- Heimili og skóli. Landssamtök foreldra. Heimili og skóli (heimiliogskoli.is)
- Hugrún er geðfræðslufélag með það að markmiði fræða ungt fólk um geðheilbrigði, geðraskanir og úrræði, sem og að auka samfélagslega vitund. Geðfræðsla – fræðsluefni https://gedfraedsla.is/
- Lög um samþættingu þjónustu í þágu farsældar barna.
- Sjá upplýsingar á vefnum farsældbarna.is og á fyrir heilbrigðisstarfsfólk á vef ÞÍH.