Áhrifaþættir heilsu - forvarnir

Eldra fólk, sem er við góða heilsu getur haft gagn af almennum leiðbeiningum um mataræði en þó með aðeins öðrum áherslum.

Orkuþörfin minnkar með aldrinum, aðallega vegna vöðvarýrnunar og minni hreyfingar. Þörfin fyrir vítamín og steinefni minnkar hins vegar ekki með aldrinum og þörfin fyrir prótein eykst.

Fyrir eldra fólk, sem hefur minni matarlyst, er sérstaklega mikilvægt að minni fæðuskammtur gefi meira magn af próteini en um leið sama magn af vítamínum og steinefnum. 

Fyrir eldra fólk sem er veikt eða borðar lítið þarf að gera einstaklingsbundnar ráðstafanir til að uppfylla næringarþörf og koma í veg fyrir vannæringu.

• Rafræn skimun og endurgjöf - Mat á áhættu á vannæringu - matstækið er til inni í Sögu undir mælingar.

• Fræðsluefni:
  • grænt
  • gult
  • rautt

Næringardrykkir umsókn

Aldraðir - Næring

Stuðningsefni

• Glærur frá HÖR
• Bæklingar ÞÍH
• Erindi Óla Kallý HÖR

Heilbrigði tanna skiptir miklu máli fyrir almenna heilsu og vellíðan fólks og fleiri halda eigin tönnum lengur.

Með hækkandi lífaldri fækkar tönnunum en ákveðinn lágmarksfjöldi eigin tanna í hvorum gómi, sem miðast við 10 tennur, tryggir alla jafna viðunandi tyggingarfærni og tjáningu.

Greiðsluþátttaka

Spyrja skjólstæðing hvort hann sé með heimilistannlækni (niðurgreitt af SÍ) og hvað hann heitir.

Einnig ætti að spyrja skjólstæðing hvort hann fari reglulega til tannlæknis (ferðu oftar en einu sinni á ári til tannlæknis?)

Skráning heimilistannlæknis tryggir greiðsluþátttöku SÍ

Sjúkratryggingar taka þátt í greiðslu á tannlækningum fyrir lífeyrisþega. Til lífeyrisþega teljast:

• Aldraðir
• Öryrkjar
• Einstaklingar sem fá endurhæfingarlífeyri frá Tryggingastofnun

Aðrir greiða sjálfir fyrir tannlæknakostnað samkvæmt gjaldskrá síns tannlæknis.

Forsenda fyrir greiðsluþátttöku er að lífeyrisþegar séu skráðir hjá heimilistannlækni. Einstaklingar sem fóru til tannlæknis eftir janúar 2017 eru nú þegar skráðir hjá viðkomandi tannlækni. 

Hægt er að skrá sig hjá heimilistannlækni á Mínar síður eða hjá tannlækni.

 

Munn- og næringarástand/einstaklingar með langvinna sjúkdóma (ef öryrkjar með 75% örorkumat, ef 60-66 ára sem nota óskerts ellilífeyris frá TR gildir rammasamningur með 63% greiðsluþátttöku í tannlæknakostnaði hjá heimilislækni)

Grieðsluþátttaka vegna tannlækninga

 

Stuðningsefni

• Glærur frá HÖR
• Erindi HG HÖR

Tíðni svefnleysis eykst með aldri. Um helmingur íslenskra kvenna 70 ára og eldri og þriðjungur karla á sama aldri nota svefnlyf. Rannsóknir hafa sýnt að notkun svefnlyfja getur aukið hættu á byltum og valdið skerðingu á vitrænni getu. Það er því mikilvægt að leita fyrst annarra leiða en lyfjameðferðar til að meðhöndla svefntruflanir.

Eldri fullorðnir, 65 ára og eldri, þurfa venjulega aðeins minni svefn en ráðlagður svefntími er um 7-8 klukkustundir. Svefnþörfin er breytileg milli einstaklinga og er hún einnig mismunandi eftir virkni fólks.

Úrræði/verkfæri

• Rafræn skimun og endurgjöf
• Fræðsluefni á vef
• Stutt námskeið/fyrirlestrar, hugsað sem stuðningur við skjólstæðinga samfara breytingu á hegðun/matarvenjum
• Verkfæri sem málastjórar geta notað inn í fyrsta stigs þjónustu

Stuðningsefni

• Glærur frá HÖR
• Bæklingar ÞÍH
• Erindi HÖR
•  

Eldra fólk er breiður hópur hvað varðar aldur og færni. Þegar komið er á efri ár er eðlilegt að smám saman dragi úr líkamlegri og andlegri getu. Regluleg hreyfing hægir á einkennum og áhrifum öldrunar og veitir líkamlegan og andlegan styrk.

Heilsuvera

1. Drekkur þú áfengi?
2. Hversu mikilvægt finnst þér að breyta þínum áfengisvenjum? á skalanum 1-10
3. Hversu vel treystir þú þér að breyta þínum áfengisvenjum? á skalanum 1-10 (bjóða aðstoð/verkfæri)
4. Hvað þarft þú að gera til að breyta þínum áfengisvenjum?

Eftir að hafa svarað spurningum að ofan fá leyfi til að leggja fyrir Audit C og CAGE

Úrræði/verkfæri

• Rafræn skimun og endurgjöf Audic C og CAGE
• Fræðsluefni á vef Heilsuveru
• Stutt námskeið/fyrirlestrar, hugsað sem stuðningur við skjólstæðinga samfara breytingu á hegðun/matarvenjum
• Verkfæri sem málastjórar geta notað inn í fyrsta stigs þjónustu

Fræðluefni:

Viltu draga úr eða hætta

Skaðleg áhrif áfengis

Spurt og svarað

Með tóbaki eigum við við... (sígarettur, munntóbak, neftóbak, vape)

1. Viltu hætta að nota tóbak eða nikótín
2. Hversu mikilvægt finnst þér að hætta tóbaksnotkun? á skalanum 1-10
3. Hversu vel treystir þú þér að hætta tóbaksnotkun (trúin á eigin getu)? á skalanum 1-10
4. Hvað þarft þú til að geta hætt tóbaksnotkun?

Ef motivation þá Heilsuvera tóbaksnotkun